.
............
RONDANE .... WANDELEN

Rondane, Noorwegens eerste Nationaal Park:
In het centrale gebied van Rondane zijn kale, steile bergen van boven de 2000 m. Daar heb je weinig vegetatie. Ook zijn er maar enkele meren en géén gletsjers. Dit alles wordt veroorzaakt door het gebrek aan neerslag.
Rondane ligt namelijk in de regenschaduw van Jotunheimen en de Dovrefjell. Hier in het centrale gebied van Rondane erodeert de zandsteen gemakkelijk tot blokkenvelden en de voedselarme bodem leidt tot veel lichenen (korstmossen). Ik ben van dit gebergte dan ook niet zo gecharmeerd.
Wil je toch per se een korte indruk krijgen:
loop dan onderstaande tweedaagse en/of
beklim een van de toppen.


Sandstone — As the name implies, sandstone is formed of sand that has been turned to stone. The grains of this sedimentary are mainly quartz or feldspar and cemented together with minerals such as calcite, silica or iron to form a rock. The grains are as small as 0.06 mm (1/16th mm) and as large as 2.0 mm in size. Colour varies from white to orange, red, brown, green and grey depending on the minerals present. The original sand that makes up the sandstone may have been deposited in deserts, lakes, rivers, deltas or shallow seas.
Different names are given to sandstones depending on variables such as the shape, size and composition of the grains.

 

Blokkenvelden:
De enorme massa rotsblokken zijn hoofdzakelijk ontstaan door vorstverwering die de stenen uit elkaar heeft gedrukt, dit verschijnsel wordt ook wel ‘spleetvorst’ genoemd. Het jaarlijkse bevriezen van water in allereerst de kleinste spleten in het gesteente zorgt ervoor dat de blokken steeds verder uit elkaar worden gedrukt en de spleet steeds groter wordt totdat het gesteente uiteindelijk uit elkaar valt. Het resulteert in een enorme verzameling hoekige blokken.

 

De beste wandelgids voor wandeltrektochten
( meerdaagse wandelingen ) is:

Traumtreks Norwegen
Alwig Derstvenscheg
Bruckmann Verlag, 2014

.


Te bestellen bij:
Reisboekwinkel de Zwerver ( webshop voor reisgidsen en landkaarten) 

 


Rother Wandelgids
Noorwegen: Jotunheimen - Rondane,

Bernhard Pollmann,
Elmar Uitgeverij,

Heeft flink aantal dagwandelingen en enige tweedaagsen op bladzijde 110 t/m 172




Te bestellen bij:
Reisboekwinkel de Zwerver
(webshop voor reisgidsen en landkaarten) 



Traumtreks Norwegen bespreekt in Rondane 2 meerdaagse tochten:


1. Rondane overlangs (de Rondane-klassieker):
(Parkeerplaats Spranget - Rondvassbu - Døralseter - Grimsdalshytta - Hjerkinn).
Ik heb die tocht pakweg 30 jaar geleden gemaakt en vond er niet veel aan. Ze is vergeleken met Dovrefjell en Trollheimen tamelijk saai. Doe deze tocht niet, of beperk je tot de tweedaagse (zie kader hieronder).


2. De toppentocht (op de 3 hoogste kale, ronde toppen van Rondane) Ze liggen ten oosten van het meer Rondvatnet. Het zijn tweeduizenders (Boven 2000m is in Noorwegen hooggebergte !).
Van noord naar zuid zijn dat:
Høgronden (2114 m) = 4+3 uur zuivere looptijd
Rondslottet (2178 m) = 4+3 uur zuivere looptijd
 Storronden (2138 m) = 3+2 uur zuivere looptijd
(ronden = de afgeronde bergtop)
Maak ook deze tocht niet, of beperk je tot een korte dagwandeling op de Storronden vanuit het berghotel Rondvassbu.

Tweedaagse:

Eerste dag:
Vanaf parkeerplaats Spranget via het meer Rondvatnet en het Langglupdalen naar de hut Bjørnhollia.

Dat gaat als volgt:
Parkeer de auto op parkeerplaats Spranget (op 1080m) en
wandel in 1 ½ uur (of fiets) van parkeerplaats Spranget over een steenslagweg naar berghotel Rondvassbu (op 1170m).
vanaf daar in 15 min. met de boot over het meer Rondvatnet naar het noordeinde.
en vervolgens in 5 uur door Langglupdalen naar de hut Bjørnhollia.


Tweede dag:
In 4 uur vanaf Bjørnhollia via het Illmanndalen naar de hut Rondvassbu en
daarna in 1 ½ uur over de steenslagweg naar de parkeerplaats Spranget.


Je loopt zowel in het Langglupdalen (eerste dag) als het Illmanndalen (tweede dag) urenlang over een pad op de solsiden (zonzijde).
(Meestal liggen de voetpaden op de zonzijde, omdat daar de sneeuw eerder gesmolten is. Ook is die zijde droger en warmer dan de route over de skyggesiden (schaduwzijde).
Die twee dalen zijn lang en recht. Er is weinig variatie, dus geen leuk hangbruggetje, of een pasje dat je oversteekt. Ook de vegetatie is erg beperkt, hoofdzakelijk lichenen.


Goede kaart van Noorwegen vind je op : www.norgeskart.no

 

 

Wandeling naar top Storronden vanuit Rondvassbu:

Wil je naar een van de toppen, dan zou ik vanuit Rondvassbu (op 1170 m) de gemakkelijke Storronden (2138 m) nemen.
(Deze is 3↑ + .2↓ uur zuivere looptijd)

 


Kopie uit ANWB Wandelgids Noorwegen, derde druk, 2011 :












In het centrum van Rondane ligt het meer Rondvatnet in een diepe trog. Er omheen liggen 10 toppen hoger dan 2000 m. (Boven 2000 m is in Noorwegen hooggebergte!) Je wandelt er relatief gemakkellijk op, maar ik vind dat stenen stappen tamelijke saai.
De wandelaars op de foto komen van de parkeerplaats Spranget en lopen over de vijf km lange steenslagweg naar het berghotel Rondvassbu ( in de verte).
 Op de berghellingen lichten overal de groengele lichenen op.

Linksonder heb je een wilgenstruweel van 1 meter hoogte. Daartussen kun je tegen betaling goed beschut je tentje zetten.


Beste periode:

Een meerdaagse wandeling door de dalen al vanaf midden juni.
Een wandeling naar een top tussen ongeveer 10 juli - 20 augustus (= hoogzomer).


Kaart:
Turkart 2523 . "Rondane Nord" .. 1 : 50 000
Het is toegestaan de kaart van de website www.norgeskart.no/#5/378604/7226208 op de schaal 1: 25.000 op je computerscherm af te beelden en een afdruk van te maken.
Voordelen van deze werkwijze:
1. Deze digitale kaart bevat de recentste wijzigingen, in tegenstelling tot de papieren Turkart.
2. Het bespaart je veel geld, want Turkarter zijn in Noorwegen erg duur.


Weerbericht:
www.yr.no/place/Norway/Oppland/Dovre/Rondane/


Markering in het terrein:
Zéér goed.


Drinkwater:
Goed plannen, want waar je langdurig blokkenvelden hebt, is natuurlijk geen water.


Fotoalbum:
Nog geen gevonden.



.
Het berghotel Rondvassbu met daarachter steile bergflanken.
De ondergrond is hier zandsteen. Dit geeft een arme bodem bedekt met veel groengele lichenen.
Charakteristisch für Rondane sind kahle Rundkuppen, Täler mit Geröll, größtenteils oberhalb der Waldgrenze.


Introduction Rondane:

Zowel Dovrefjell als Rondane hebben een tiental toppen boven de 2000 m. Dat is niet veel vergeleken met Jotunheimen die er méér dan 200 heeft.

Rondane is a mountain massif
(bergmassief) in Central Norway, lying between the two major valleys of Gudbrandsdalen and Østerdalen.
A large area , nearly 600 km², was designated a national park, Norway's first.
The national park was partly set up to protect the fragile environment which due to a dearth
(= tekort) of soil nutrients supports a limited but unique vegetation. This sparse vegetation ensured only limited summer pastoralism and an abundance of the reindeer lichen. This has enabled the native wild herd of reindeer to survive better here than in other areas.
Rondane is a not a particularly alpine region and the generally rounded mountains are more or less glacier free. The ice ages have certainly left their mark, however, and all the massif has been heavily influenced by glacial erosion. The massif is divided by three deep valleys Dørålen, Rondvassdalen and Langglupdalen.
( Dørålen is het dal waarin Dørålseter ligt en Rondvassdalen is het dal waarin het langgerekte rondvatnet ligt.) The massif proudly boast 10 summits over 2000 metres. (Boven 2000 m is in Noorwegen hooggebergte !)
The climate of Rondane is almost continental with relatively little rain compared to other mountain areas in Scandinavia
(Je ziet dan ook geen gletsjers en betrekkelijk weinig kaarmeren).

Geology:
Perhaps the overall defining characteristic feature of Rondane is the rock from which it is built namely Sparagmite, a sedimentary sandstone type which breaks by frost action into large blocks which further weather into slabs
(= platte stenen) and these in turn smaller blocks.
The nature of this sandstone has also allowed recent glaciers to grind deep steep-sided corries
(= karen, cirques) in this massif. These glacial and frost-shattering processes have produced a vast debris of broken slabs and smaller blocks. This debris has often been transported by the recent glaciers to the valleys where it forms an compact layer covering over the whole landscape.
Although the stones in this landscape weather and erode quite readily into gravels (grind) and sands that are very poor in nutrients. Furthermore due to the porosity of the stony surface water is scarce and plants must be able to withstand occasional arid conditions.

Flora:
( Zie vooraf noorwegen_vegetatiegordels.html )
As a consequence of the poor soil conditions and the harsh climate the vegetation of Rondane is limited.
PinePinus sylvestris
( Grove den) , and to a much lesser extent SprucePicea abies (Fijnspar) , dominate the lower forests in the large valleys which fringe the massif. Due to the less favourable conditions of Rondane this forest peters out (neemt af) at lower altitudes ( = hoogte boven zeeniveau) than usual.
By 950 metres these larger trees are generally replaced by the smaller mountain birchBetula pubescens ssp. czerepanovii ( Fjellberk ) which extend into the lower reaches of the smaller higher valleys. The mountain birch themselves are in turn replaced by their much hardier cousins, the knee high shrub dwarf birchBetula nana ( Dwergberk ) which thrives from 1050 metres up to 1200 metres. Various plants in the heath family, Ericaceae, especially in the Vaccinium genus, like cranberry (= Grote veenbes) and blueberry (Blauwe bosbes) take over as the main plant types once life has become too harsh for the dwarf birch, but they struggle to exist inthe Rondane above 1300 metres.
(De schrijver heeft de middelste alpiene zone (Grassen en schijngrassen) overgeslagen ).
Above this it is just the hardy lichens that prosper. The "reindeer lichen" Cladonia rangiferina ( Echt rendiermos) , which flourishes in the pine forests and beyond the tree line up to 1450 m, almost carpets some of the stone field plateaus. Above 1500 metres the climate is to severe even to got this tuft like woolly lichen and only the yellow/green "map lichen" Rhizocarpon geographicum ( Gewoon landkaartmos) thrives on the rocks and boulders of the higher slopes and in the corries ( karen, cirques) above 1400 metres.


Echt rendiermos bedekt het terrein.


Gewoon landkaartmos.


. 4 VEGETATIEZONES IN DE FJELL en de BOSGRENS
.

Fauna:
There used to be large herds of wild native reindeer which migrated across large tracts of Scandinavia. These herds have greatly diminished in the recent centuries and the surviving herds have had their migrations curtailed. Rondane is host to one of these few surviving wild herds. This is largely due to the geology which ensured limited agricultural development and an abundance of the reindeer lichen. In addition, some of the regions in Rondane, Langbotn and Verkilsdalsbotn corries
(karen) in particular, are very remote and provide good sanctuaries for today's herd especially during the calving. The reindeer no longer migrate to the fjords but winter in Rondane where there is sufficient lichen buried under the snow and the pine forests provide some protection.
There are some elk 
(elanden) in the pine forest surrounding Rondane.
A few wolverine 
(veelvraten) also thrive in the higher valleys of Rondane where they scavenge or prey on the reindeer. However wolverine are very elusive animals and are seldom seen. 
Birdlife is quite sparse in Rondane.

Climate:
Rondane is exceptional in Scandinavian as it is the one of the few high mountain areas that enjoys a climate that is not dominated by maritime influences.
As a rule therefore rainfall is much lower than in Jotunheimen West and temperatures vary to greater extremes. In winter it can get down to - 40 C, while in the summer it can get up to 30 C.

Reindeer calving:
Reindeer calving occurs in Rondane during May and the first half of June. As the herds are completely wild they are very timid and easily frightened. If disturbed the fickle animals will run off and are reluctant to return until the perceived danger has passed. It is vulnerable period for the new born calves made even more so if the herd is scattered by walkers. Because of this visiting Rondane during these 7 weeks is discouraged. All the DNT cabins are closed for the duration of the calving period. This also includes the self-service cabins. It is not a particularly good period of the year to visit Rondane anyway.

Animal pit traps (vangkuilen):
Animal pit traps were used across the arctic regions to trap predominantly reindeer, and occasionally moose. Reindeer traps are pits about 2 metres deep, 2 metres long and just over ½ metre wide. The pits would be located along narrowing of routes which reindeer frequented and covered over with twigs and moss. The reindeer would have crashed through this covering into the pit. The pits were lined with large slabs which were slightly were overhanging. Once in there would be no way for the animal to get out and they were easily killed.
The oldest trapping sites have been dated as year 0 ; the most recent were in use right up until the 1800’s.

Autumn colours:
Autumn colours are very vibrant in the Rondane. This is especially so on the eastern side in Atnadalen. Perhaps the most magnificent of all is up the Doral valley in the vicinity of Dørålseter. It is usually at it most magnificent in mid to late September.
The dry alpine landscape is suited to birch trees and scrub and cranberry bushes which seem to turn into a blaze of colour during this period. With the backdrop of Hogronden and a foreground of tranquil tarns the area is a photographers paradise.

Canyons:
Canyons have been formed in a number of place in Rondane and appeared when the ice ace last ice age disappeared 10,000 years ago.
The most famous is perhaps Jutulhogget just to the west of Rondvassbu across the lake.
There is also a canyon to the south of Bjørnhollia in the valleys of Illmanndalen and Skjerdalen. The biggest of these canyons is to the north of Bjørnhollia at Myldingsgjelet.
The canyons around Bjørnhollia are very lush and have a unique vegetation. They are well worth a visit.

Bovenstaande is een samenvatting van:
http://scandinavianmountains.com



Einleitung Rondane:

In der zentralen Hochgebirgszone überragen 10 Berge die 2000-Meter-Grenze, die relativ leicht zu besteigen sind (Boven 2000 m is in Noorwegen hooggebergte !) (In Jotunheimen zijn dat er veel meer, namelijk méér dan 200).
Alle Gipfel befinden sich in unmittelbarer Nähe von Rondvassbu, der zentralen DNT-Hütte am See Rondvatnet.
Die Gipfel sind steinige, vom Eis geschliffene Kuppen.

Anders als in Jotunheimen ist Rondane zu niederschlagsarm, um die Bildung von Gletschern zu ermöglichen.

Außerhalb der zentralen Hochgebirgszone besteht Rondane hauptsächlich aus baumlosen Hochebenen und runden, harmonischen Gipfeln.

Kaum irgendwo sonst sind die Auswirkungen der Eiszeit so eindrücklich nachvollziehbar wie hier. Die Berge sind von vergangenene Eislasten nachhaltig geprägt und zeigen heute eine monotone Urlandschaft mit:
kahle abgerundeten Bergkämmen,
tiefen, steilen Trogtälern,
Karen und
Moräneneschutt.

Die hier auftretende Gesteinsart Sparagmitt
( een soort zandsteen), die verhältnismäßig leicht zerbricht, ist für die überall gegenwärtigen Geröllfelder (=blokkenvelden) verantwortlich.
Aufgrund dieses kargen, nährstoffarmen Bodens konnte sich au
ßerhalb der Tallagen nur eine höchst sensible Vegetation in Form von Flechten (= lichenen) entwickeln.
Je nach Sonneneinstrahlung lassen diese die ansonsten monoton grauen und schwarzen Berghänge in mannigfaltigen Variationen an Gelb- bis Grüntönen erleuchten und bilden den besonderen Reiz dieses Gebirges.


So ist es nur verständlich, dass in Rondane der erste Nationalpark von Norwegen entstand.

Eine wichtige Rolle im Rondane spielt auch das Wildren. Dabei handelt es sich um den genetisch reinsten Stamm von ganz Skandinavien. Das bedeutet, dass es seit der letzten Eiszeit, als eine große Herde von Rentieren im Rondane ihre Heimat fand, keine Mischung mit Rentieren anderer Regionen gegeben hat.



Rondane op de Planleggingskart Sør-Norge:

Deze planningskaart van Zuid-Noorwegen is een overzichtskaart.
Ze toont de hutten, de gemarkeerde paden, en de zuivere looptijd in uren ( dus zonder pauzes).

.

........................

 

...........


LAATST BIJGEWERKT : 7-1-2019