.
......... TERSCHELLING . WANDELEN
.

Snel naar:
.................................................................................
1. De Noordsvaarder ....... 3 uur

2. Jan Thyssensdune en Jollemabosje ... 2.30 uur

3. Tussen Griltjeplas en zee....... 1 uur

4. Groene Strand en Doodemanskisten ....... 1 uur

5. Waterplak en Landerumerheide ....... 1.15 uur

6. Dorpswandeling West-Terschelling

7. Tweedaagse: 'Terschellingpad'



Terschelling, een langgerekt waddeneiland:
Terschelling is met een lengte van 28 km en een breedte van bijna 4 km,
het op een na grootste Nederlandse Waddeneiland.
Het heeft een karakteristieke langgerekte vorm met:

1. in het westen een enorme strandvlakte, de Noordsvaarder,
2. in het midden een groot duingebied en een polder ten zuiden daarvan,
3. in het oosten een uitgestrekt kweldergebied, de Boschplaat.
Je bent er overal dicht bij de Noordzee en dicht bij de Waddenzee en toch
is het een groot eiland, want het is heel lang.
En dankzij die grote lengte heb je het grote verschil tussen de drukke
westkant, waar de boot aankomt, en de oostkant waar helemaal geen kip
woont.
Terschelling is het mooiste waddeneiland met een staalkaart van alles wat
de wadden te bieden hebben: strand en duin, polders en kwelders,
natuur en cultuur en genoeg wind om uit te waaien.



Baai Dellewal, de enige natuurlijke baai in Nederland.


Strandrecreatie, fietsen en wandelen:
Op zo'n waddeneiland zijn drie zaken belangrijk:
1. het strand, dus zon, zee en zand.
2. daarnaast wordt er veel gefietst op speciaal daarvoor
... aangelegde fietspaden.
3. en tenslotte wordt er gewandeld.


Voor de wandelaar was er in 2011 weinig wandelinfo:
Men had slechts:
.. 1. de Wandelgids Terschelling van Staatsbosbeheer (SBB), en
.. 2. de dunne brochure Terschelling, Wandelen & Fietsen met o.a. een
...... dorpswandeling in West-Terschelling.
De wandelsuggesties in het eerstgenoemde werkje waren erg eenzijdig.
.. De prachtige Noordsvaarder bijvoorbeeld kwam er niet in voor.
Van de vijf landschappen op het eiland (strand, duin, bos polder en
.. kwelder).werd voor de korte rondwandelingen vooral het bos gebruikt.
.. Het waren paaltjesroutes veelal door saaie dennenplantages.
.. Dergelijk "bos" is door dunningsachterstand weinig attractief voor de
...recreant. Hier kan geen zonnestraal op de bodem doordringen, dus
.. ook geen gevarieerde boom-, struik- en kruidlaag ontstaan.
.. Van de andere vier landschappen is ook de polder weinig geschikt
.. (het is een eentonig, open landschap; beter geschikt om te fietsen)
.. terwijl de kwelder grotendeels verboden terrein is.
.. Over blijven dus vooral strand
en duin.
Op deze pagina vind je mijn poging om een beter lijstje met
.. rondwandelingetjes
te maken. Ik heb hiervoor o.a. informatie
.. ingewonnen op het eiland bij Louk Dijckhoff van het gidsenbedrijf
.. Terschellinger Natuurtochten.
Van deze wandelingen zijn vooral de eerste twee zéér mooi en daardoor
.. een
must voor iedere Terschellingganger.


.
Schelpenfietspad aan de bosrand ten noorden van De Walvis. Je kijkt naar het zuiden.
Rechts van de bomen ligt het Groene Strand.

.
Een saai stuk dennen in het Hoornsebos. Doordat SBB (Slechtbosbeheer) dergelijke
.... monocultures niet voldoende dunt , kunnen inheemse bomen, struiken en kruiden niet
.... spontaan opslaan.
.... Op deze manier wordt de omvorming naar een mooi inheems gemengd bos belemmerd.


Denk aan verrekijker !
Terschelling staat bekend om zijn rijkdom aan vogels.


Mooi fotoalbum:
Nieuw venster https://picasaweb.google.com/110008307711466106685/Ter...


Bevoorrading:

Levensmiddelen: Geen probleem. West-Terschelling, Midsland,
.. Formerum en Lies hebben een supermarkt.
Drinkwater: Er waren voldoende huizen/campings onderweg, waar
.. je dat kunt vragen.




ANWB Campings:
Zie voor een overzicht anwb.nl/nederland



Wildkamperen:
Een nachtje bivakkeren ('s avonds de trekkerstent opzetten en 's morgens weer afbreken) is verboden en overtreding wordt beboet.




.
Formerum.

.
Formerum, Koffiemolen.


Desgewenst ook één extra wandeldag op Vlieland mogelijk:

Zie hiervoor:
Nieuw venster Wandeling Vlieland.

Oost-Vlieland behoort tot de allermooiste dorpen van Nederland.
Zie hiervoor:

..... De allermooiste dorpen van Nederland,
..... Quinten Lange,
..... Uitgeverij ANWB, 2020

..... Te bestellen bij:
..... Reisboekwinkel de Zwerver

.



Wandelweer:
Nieuw venster
http://www.weersvoorspelling.nl/site/weer_nederland/te....
Het waait op de waddeneilanden normaliter harder dan in het binnenland.
Als bijv. de westenwind in het binnenland matig (3 of 4 Beaufort) is,
dan is hij langs de kust (en op het IJsselmeer) vrij krachtig of krachtig
(5 of 6 Bft).

- Neem daarom een goede windjack of dikke fleece jack mee, en
- Ga bij voorkeur naar deze eilanden bij zwakke of matige wind
.. (dus 4 of minder Beaufort)


Nuttige websites:
Nieuw venster
www.rederij-doeksen.nl/

Nieuw venster www.vvvterschelling.nl/


Waddeneilanden zijn barrière-eilanden:

Ze hebben merendeels een vergelijkbare structuur.
Ze bestaan uit één of meer
strandwallen waarop zich duinen hebben
gevormd.
In de luwte van deze strandwallen konden
kwelders tot ontwikkeling
komen.
1. Bij Terschelling en de oostelijker gelegen eilanden zijn deze
kwelders
in het westelijke deel van het eiland ingepolderd; in het oosten zijn de
kwelders nog vrij toegankelijk voor de zee.
2. Op deze eilanden is ook het westelijke deel van het
duingebied
het oudst en het meest ontwikkeld.
Deze verschillen binnen elk eiland zijn te verklaren uit de geleidelijke
oostwaartse verplaatsing van deze eilanden.


WANDELGIDSEN en KAART

.
.
Wandelgids Terschelling
... Freek Zwart; Staatsbosbeheer
... (Heeft slechts enkele goede wandelingetjes)


 



.

.
. Terschelling; een landschapsverkenning te voet
.... Kim van Dam en Freek de Zwart; Staatsbosbeheer.
.... ISBN 90-5028-152-4

 

. WADDEN De Natuurgids
.... Dirk Hilbers, 2019
.... Drukkerij Tienkamp, Groningen.

.....Dit boek geeft naast achtergrondinfo
.... ook een aantal wandelingen/fietstochten
....
op alle eilanden.

.... Dit boek heeft wel een slechte typografie:
.... - de letters zijn nauwelijks leesbaar,
.... - de marge met de rug is te klein, etc.


.




.

. Topografische kaart Terschelling 1:25.000
.... Neem per se deze kaart 1: 25.000 vanwege
.... de vele kleine percelen en
.....het uitgebreide padenstelsel.

.....Let op !
.... Koop dus niet
.....de Staatsbosbeheerkaart 1: 30.000 of
.....VVV Wandel- en fietskaart 1: 30.000.
.... Deze zijn allebei een stuk slechter.


Te bestellen bij:
Reisboekwinkel de Zwerver (webshop voor reisgidsen en landkaarten) 




Overnachting:

Voor mooi gelegen vakantiehuisjes in de natuur
ga je naar Natuurhuisje.nl

.



... Deze wandelsite is niet-commercieel, onafhankelijk en gratis.
... Dat is enkel mogelijk door steun van de bezoekers.
...
... Heb je hier goede info gevonden, toon dan je waardering door een
... kleine donatie voor het vele werk.
... .Zo kan de website ook gratis blijven en uitgebouwd worden!

............................................... .
... • Betaal met deze knop in een paar klikken via je eigen PayPal-saldo.
... • Heb je zelf nog geen PayPal-rekening, dan kun je toch via PayPal
...... vanaf j
e creditcard geld overmaken.

....Uiteraard kun je ook doneren door overschrijving op mijn
.. ING-bankrekening:

.. IBAN : NL38 INGB 0003 5057 89
.. BIC : INGBNL2A
.. t.n.v. P. C.M. Smulders.

 


Weet je aanvullingen en verbeteringen van deze tekst?
Graag een e-mail naar:

e-mailadres

En tot slot: veel wandelplezier !
Piet Smulders, 2011

. ... . ... .

 

..

 


Hoofdstuk1

1. De Noordsvaarder........ 3 uur


Unieke rondwandeling:

De
Noordsvaarder-wandeling behoort net als de Hors-wandeling
op Texel tot de mooiste van onze waddeneilanden.



Tijdsduur: 3 uur zuivere looptijd.
(Neem in je dagrugzakje een brandertje mee om onderweg koffie
.of thee te zetten. Mooie pauzeplekjes zijn er voldoende te vinden.
.Totale tijdsduur wordt dan 4 uur.)


Startpunt: Paviljoen de Walvis.


Géén markering in het terrein:
De topografische kaart samen met de onderstaande
routebeschrijving zijn echter voldoende.



Denk aan verrekijker:
Dit geldt voor alle wandelingen op Terschelling.


Drinkwater:
Veldflessen vooraf vullen.


Bron: https://topokaartnederland.nl/
De Noordsvaarder is een uitgestrekte strandvlakte met duintjes, duinen
..... en stuifdijken........
.Voorheen was dit een zandplaat, die aan het eiland is vastgegroeid.
.. ......
In de 50-er jaren zijn twee stuifdijken aangelegd:
.... - de noordelijke stuifdijk (de zeereep in de kaart) (1) en
......- de zuidelijke stuifdijk (2)
.....................( Het is meer een complex van parallelle dijkjes waartussen een aantal .
............................langwerpige valleien. )
Het door deze twee 'dijken' begrensde deel van de strandvlakte werd
..... vanaf toen tot in
...1995... als schietrange door de luchtmacht gebruikt.
Elk vierkant van het vierkantennet is in werkelijkheid 1 bij 1 km.


Routebeschrijving:
- Start bij
Paviljoen de Walvis.
- Loop een stukje noordwaarts langs het fietspad en vervolgens over
. een prachtig voetpaadje aan de westzijde van het Groene Strand.
. Zo heet deze duinvallei met beekje.
. ( Aan de rijke begroeiing die als een groene deken over het zand ligt,
. ontleent het gebied waarschijnlijk zijn naam: het Groene Strand.)
. Rond 1800 vormde het Groene Strand de westgrens van Terschelling.
. Maar halverwege de 19de eeuw groeide de verderop in zee gelegen
. zandplaat de Noordsvaarder aan het eiland vast. Het strand kwam
. landinwaarts te liggen, raakte begroeid en kreeg de naam
. Groene Strand.
. Omdat de zee nog vrij in- en uitstroomt, groeien er bijzondere planten.
. Weidevogels als grutto en kievit broeden er jaarlijks.
- Na 25 minuten ben je aan het noordpunt. Sla hier linksaf over een
. smalle zandweg en wandel noordwestwaarts op weg naar
.
strandpaal 3.
- Waar het struweel langs het pad ophoudt, zie je aan de linkerzijde
. ( = zuidzijde) enkele duinen.
. Klim daar op een van de toppen. Je bent dan ongeveer. 20 m
. boven NAP
en hebt er een mooi uitzicht naar alle kanten.
. Noordwaarts zie je de
Kroonpolders (met een duinmeer).
. Het zijn geen echte polders, maar
binnengedijkte strandvlaktes,
. die zich hebben ontwikkeld tot nauwelijks begaanbare duinvalleien.
- Ga terug naar het zandweggetje en vervolg je route noordwestwaarts
. naar de zeereep (dit is de hoge duinenrij die grenst aan het strand).
- Steek deze over.
- Sla op het strand aangekomen linksaf (zuidwaarts) en loop naar
. strandpaal 1,000.
- Kijk hier in zuidoostelijke richting naar een rij strandpalen in de
. richting van Hp 0 op je topografische kaart.
- Iets verder links van Hp 0 zie je het uiteinde van een duinenrij.
- Loop daar heen en klim op de ongeveer 10 m hoge top.
- Daal opnieuw af en loop verder tussen lage duintjes in de richting
. van de
zendmast van West-Terschelling.
- Halverwege moet je nog een laagte oversteken.
. (Men heeft daar een aantal paaltjes op een
doorwaadbare plek
.
gezet.)
- Tot slot: maak deze wandeling niet als er kans op mist is.

Duinmeer.............= als het grondwater vrijwel het hele jaar boven
...............................het maaiveld staat.

Duinmoeras.........= als er teveel plantengroei is om van open water ...............................(duinmeer).te kunnen spreken.

Natte duinvallei..= duinvallei waar de grondwaterstand hoog
............................... genoeg is om de plantenwortels het hele jaar
................................door te bereiken.
................................In de winter staan deze valleien doorgaans blank,
................................in de zomer vallen ze droog.

Stuifdijk....= een kunstmatig opgestoven duinenrij.
.....................Op plekken waar het samenspel tussen zand en wind
.....................zelf geen duinenrij vormt, kan de mens de natuur een .....................handje helpen door een stuifdijk aan te leggen.
.................... Met behulp van riet- of takkenschermen, geplaatst in
.....................een lange rechte lijn, vangt men zand in om het
.................... vervolgens vast.te leggen door helm aan te planten.

Zeereep.. = duinenrij die grenst aan het strand ; buitenste duinenrij.

Noordsvaarder:
Het zuidelijke deel van de Noordsvaarder is een grote strandvlakte.
.. De veerboot vaart bij het naderen van Terschelling erlangs.
Deze
strandvlakte is afgelopen eeuwen kilometers gegroeid.
.. Dit in tegenstelling tot de oostpunt van het eiland, de Boschplaat, die
.. afkalft.

Op de Noordsvaarder zijn in de 50-er jaren twee stuifdijken
.. aangelegd:
...de
noordelijke stuifdijk (1) en één ten zuiden daarvan (2).
.. De laatste bestaat.uit een complex van parallelle dijkjes waartussen
.. een aantal.langwerpige valleien, deels wel en deels niet volledig,
.. ingesloten zijn geraakt.
...Het door de dijk(complex)en begrensde deel van de strandvlakte werd
...vanaf toen tot in 1995 als schietrange door de luchtmacht gebruikt.


.
Paviljoen de Walvis aan het begin van het Groene Strand.

.
Tussen de strandvlakte van de Noordsvaarder ( linksonder) en het
.. oude eiland (rechts) heeft lang een geul gelopen.
.. In het midden van de 19de eeuw is deze geul verzand en alleen het
.. Groene Strand ( de duinvallei met beekje) herinnert er nu nog aan.

. .
Een gedeelte van de Noordsvaarder: ( je kijkt naar het noorden )
.. .- links zie je de hoge duinen van de zeereep en
. . - rechts een gedeelte van de bijna afgesnoerde strandvlakte met daarin een meer.




Hoofdstuk2

2. Jan Thyssensdune + Jollemabosje..... 2½ uur


Unieke, korte rondwandeling:
Deze wandeling behoort met de vorige tot de allermooiste van deze lijst.


Korte samenvatting:
Tussen de duinenrijen langs de Noordzee en de eendenkooien aan
de Waddenzee, strekt zich een licht golvend, open duingebied uit,
met een afwisseling van heidevelden, weilanden en een eigenaardig berkenbos.



Tijdsduur: 2½ uur zuivere looptijd.
.(Neem in je dagrugzakje een brandertje mee om onderweg koffie
.of thee te zetten. Mooie pauzeplekjes zijn er voldoende te vinden.
.Totale tijdsduur wordt dan 3½ uur.)



Startpunt:
Parkeerplaats aan het einde van de weg 1 km ten oosten van
Oosterend.


Géén markering in het terrein:
De topografische kaart samen met de onderstaande routebeschrijving
zijn echter voldoende.


Denk aan verrekijker:
Dit geldt voor alle wandelingen op Terschelling.


Drinkwater:
Veldflessen vooraf vullen.

.
Bron: https://topokaartnederland.nl/
Elk vierkant van het vierkantennet is in werkelijkheid 1 bij 1 km.
Onderaan in de kaart zie je drie eendenkooien. Er zijn er 19 op Terschelling geweest.
.. Deze kooien langs de Waddenzee waren helemaal afhankelijk van de vogeltrek.
.. De trekvogels hadden gebrek aan zoet drinkwater en die vielen daarom hier in,
.. meegelokt
door de tamme kooieenden.

Routebeschrijving:
- Loop over de kruin van de Dwarsdijk noordwaarts.
- Bij de parkeerplaats rechtsaf (over het fietspad).
- Na enige tijd zie je rechts het Roosenlaantje en links een begraasd
. gebied met een metalen klaphekje.
- Ga door het klaphekje en loop door het begraasd gebied over een smal
. grasweggetje noordwaarts naar de berkjes en verder.
- Na ongeveer 1 km bij het fietspad rechtsaf.
- Bij paddestoel 22694 rechtsaf (zuidwaarts).
- Na ongeveer 600 m zie je een graspaadje links naar de top van een
. duin met een kattenrug: Jan Thijssensdune. Daar heb je een prachtig
. rondzicht.

....................................................................................................................
- Loop hetzelfde paadje terug naar het fietspad en ga daarover
. verder (zuidwaarts).
- Sla linksaf in het prachtige Roosenlaantje
(een grasweggetje).
. Hier zie je veel struikvormige boompjes (vooral berken)
. Als ondergroei heidesoorten (Struikhei; Gewone dophei; Kraaihei) en
. grassoorten.

- Het paadje eindigt bij een brede zandweg (zuidwaarts kijk je over
. de Grië.)
- Hier linksaf tot aan het grote hek. Bij dit hek kijk je uit over de
. St. Janshoek
.

....................................................................................................................
- Keer om en bij de driesprong in het Jollemabosje linksaf naar het
. Kooijkerhuisje (het vroegere huisje van de eendenvanger) en verder.
. We hebben hier een oud cultuurlandschap met eendenkooien en
. landbouwperceeltjes. Ze zijn omgeven door elzenhagen die vroeger
. het vee en de gewassen beschermden tegen de wind uit zee.
. De oorspronkelijke kavelstructuur is nog vrijwel in tact.
- Na twee haakse bochten loop je linksaf over een grasweg naar
. de kwelder.
- Ga langs de smalle kwelderstrook naar de Wierschuur.
. Op de grens tussen kwelder en wad kan in de waddenzee een klein
. kwelderklifje voorkomen. Het ontstaat door het afkalven van de
. kwelder tijdens stormen. De gelaagdheid van de zand- en kleilaagjes
. is hier goed zichtbaar.
..
( Vroeger werd zeegras uit de Waddenzee gebruikt als dakbedekking
. en voor dijkaanleg. In de herfst werd het wier binnengehaald,
. gedroogd en opgeslagen in dergelijke zogenaamde wierschuren).
- Steek tot slot de dijk over naar de parkeerplaats.

Kwelder... = begroeid, buitendijks terrein aan de kust, dat alleen bij
....................
extreem hoog water.( springtij of stormvloed ).wordt ....................overstroomd.
....................Er groeien daar zoutminnende planten die met hun
....................stengels en bladeren slibdeeltjes invangen en zo de
....................sedimentatie.bevorderen. Zo slibt de kwelder op.




Hoofdstuk3

3. Tussen Griltjeplas en zee ........ 1 uur


Korte rondwandeling:
Deze wandeling is klein maar fijn! Bijna de hele route gaat over een
smal, bochtig paadje, waarbij je twee duinvalleitjes oversteekt.
De oostelijke, droge vallei heeft een heidebegroeiing (lichtpaars op
de kaart).
De westelijke heeft een kruipwilgenstruweel en kan in het winterhalfjaar
te nat zijn om over te steken. 's Zomers is dit echter geen probleem.

Tijdsduur: 1 uur zuivere looptijd.


Startpunt:
De bocht in het fietspad aan de bosrand van het Donkere Bos.

Géén markering in het terrein:
De topografische kaart samen met de onderstaande beschrijving zijn
echter voldoende.


Denk aan verrekijker:

Dit geldt voor alle wandelingen op Terschelling.


Drinkwater:
Veldflessen vooraf vullen.

.
Bron: https://topokaartnederland.nl/
Elk vierkant van het vierkantennet is in werkelijkheid 1 bij 1 km.



Routebeschrijving:
- Parkeer je fiets langs het fietspad aan de bosrand van het
.. Donkere Bos.
- Loop naar de zuidelijke afvoer van de Griltjesplas.
- Loop daar over een paadje door het struweel westwaarts.
- Na 50 m, op de plek waar het struweel ophoudt, sla je linksaf over een
.. bochtig, smal paadje.
- Na korte tijd zie je links een zandweggetje. Blijf echter rechtdoor lopen
.. over je paadje.
- Steek de twee duinvalleien over:
.. De eerste is een droge. Ze is met heide begroeid.
.. De tweede is een natte duinvallei.
...
(dat is een duinvallei waar de grondwaterstand hoog genoeg is om
...de plantenwortels het hele jaar door te bereiken.. In de winter staat
.. deze vallei doorgaans blank, in de zomer valt ze droog.)
.. Ze heeft laagblijvend wilgenstruweel.
- Klim over de zeereep (= duinenrij die grenst aan het strand).
- Sla op het strand rechtsaf en loop naar strandpaal 5,000
- Je ziet in de buurt van strandpaal 5,000 een lange zwarte paal
.. boven op de zeereep staan.
- Loop naar die paal toe en daarna verder oostwaarts naar beneden.
- aan de andere zijde van de zeereep zie je een denneboom.
...(Vroeger was deze volgehangen met gevonden voorwerpen ).
- Steek opnieuw de twee duinvalleien over.
- Ten noordwesten van de Griltjesplas heb je prachtig uitzicht over
...het meer.
- Tot slot weer naar de afvoer van het meer en het schelpenfietspad.

Duinmeer..= als het grondwater vrijwel het hele jaar boven het
......................maaiveld staat.

Duinmoeras..= als er teveel plantengroei is om van .................
..........................
open water (duinmeer).te kunnen spreken.

Natte duinvallei..= duinvallei waar de grondwaterstand hoog
.......................genoeg is om de plantenwortels het hele jaar door
.......................te bereiken. ...................
.......................In de winter staan deze valleien doorgaans blank,
.......................in de zomer vallen ze droog.

Primaire duinvallei .= duinvallei ontstaan door afsnoering van
.......................een strandvlakte.

Secundaire duinvallei..= later uitgeblazen vallei.

Stuifdijk....= een kunstmatig opgestoven duinenrij.
.....................Op plekken waar het samenspel tussen zand en wind
.....................zelf geen duinenrij vormt, kan de mens de natuur een
...................  handje.helpen door een stuifdijk aan te leggen.
.................... Met behulp van riet- of takkenschermen, geplaatst
.................... in een lange rechte lijn, vangt men zand in om het
.................... vervolgens vast.te leggen door helm aan te planten.

Vloedmerk = een streep van aanspoelsel (rommel, wieren, schelpen)
.....................langs het hele strand.
..................... Als het water aan het eind van de vloed op z’n hoogst is,
.....................blijft de waterlijn een tijdje op dezelfde plek. Alles wat in
.....................de branding heen en weer rolt heeft dan de tijd om aan
.................... te spoelen. Zo krijg je een vloedmerk.
.................... Vaak zijn er meer vloedmerken op het strand. De wind is
.................... niet altijd even hard, en dus komen de aanspoelsels niet
.................... altijd even ver.

Zeereep... = duinenrij die grenst aan het strand ; buitenste duinenrij.

.
Staande op de zeereep kijk je vooral bij eb naar het brede strand en de zee.
De zeereep (soms buitenduinen genoemd) is de hoge duinenrij die grenst aan
.. het strand.
.. Hier vinden we nog stuivend zand. Helm is er de grote zandvanger en
.. zandvasthouder.




Hoofdstuk4

4. Groene Strand + Doodemanskisten . 1 uur


Korte rondwandeling:

Dit is paaltjeswandeling 1 uit de Wandelgids Terschelling



Tijdsduur: 1 uur zuivere looptijd.


Startpunt:
Paviljoen de Walvis.

Markering in het terrein: paaltjes met rode band.

Denk aan verrekijker:
Dit geldt voor alle wandelingen op Terschelling.


Drinkwater:
Veldflessen vooraf vullen.


Routebeschrijving: zie bovengenoemde wandelgids.


.
Bron: https://topokaartnederland.nl/
Elk vierkant van het vierkantennet is in werkelijkheid 1 bij 1 km.


Tussen de strandvlakte de Noordsvaarder ( linksonder) en het oude eiland (rechts)
......heeft lang een bevaarbare geul gelopen. In het midden van de 19de eeuw is deze
....geul verzand en alleen het Groene Strand (een duinvallei met beekje ) herinnert er
......nu nog aan.


Doodemanskisten (een duinmeertje).

.
Seinpaalduin, een bekend uitzichtpunt.

 



Hoofdstuk5

5. Waterplak en Landerumerheide.... 1.15 uur


Korte wandeling: dit is een gewijzigde versie van
paaltjeswandeling 4, blz. 38 e.v. uit de Wandelgids Terschelling


Tijdsduur: .1.15 uur zuivere looptijd.


Startpunt:

Parkeerterein tegenover de ET 10 aan de Duinweg bij Midsland-Noord.


Markering in het terrein:
paaltjes met rode band.


Denk aan verrekijker:
Dit geldt voor alle wandelingen op Terschelling.


Drinkwater:
Veldflessen vooraf vullen.


.
Bron: https://topokaartnederland.nl/
Elk vierkant van het vierkantennet is in werkelijkheid 1 bij 1 km.



Routebeschrijving: zie bovengenoemde wandelgids.

Landerumerheide:
Dit is een van de mooiste voorbeelden van duinheide op de
Waddeneilanden, zoals het vroeger veel voorkwam. Daarom is het
in 1924 aangewezen als beschermd natuurmonument.
Na de Tweede Wereldoorlog raakte het verwaarloosd; berken,
vogelkers en lijsterbes voerden de boventoon.
Dankzij het inzetten van geiten en pony’s eind 20e eeuw groeit en
bloeit de heide nu weer net zo mooi als vroeger.


Formerumerbos:
Dit meest gevarieerde bos van Terschelling werd aangelegd tussen
1920 en 1935.
De duingrond was hier van betere kwaliteit dan bij Hoorn en
West-Terschelling, waardoor er verschillende soorten bomen gepland
konden worden.
Op de hoge, droge delen werden Oostenrijkse en Corsicaanse dennen ingeplant, op de lagere, betere grond loofbomen als beuk en eik.
Omdat dit bos als proeftuin diende voor de bebossing, plantte men
ook diverse exotische soorten. Daarom staat er hier en daar nog
een sierconifeer of een thuja.

.De Landerumerheide is een beschermd natuurgebied met binnenduinen in de
.. omgeving van het dorpje Landerum. (Dit dorp ligt tussen Midsland en Formerum.)
Het gebied wordt door begrazing van schapen, geiten en paarden op een
.. natuurlijke wijze onderhouden.

 


Hoofdstuk6

6... Dorpswandeling West-Terschelling

Er bestaan verschillende beschrijvingen:
De wandelgids Terschelling; een landschapsverkenning te voet heeft
.. te lange teksten bij ieder besproken monument.
.. Je kunt niet telkens een hele pagina op straat gaan staan lezen.
Een te uitgebreide beschrijving vond ik ook in de brochure van de
.. VVV getiteld TERSCHELLING Wandelen en Fietsen.
Een goed compacte tekst voor onderweg vond ik achter in de
.. FietsrouteTerschelling.
Er schijnt ook nog een andere dorpswandeling te circuleren verstrekt
.. door een hotel. Het wordt dan ook tijd dat de VVV eens haar werk
.. serieus gaat nemen en voor één goede brochure zorgt die al die goed-
.. bedoelde pogingen overbodig maken.

.
Museum 't Behouden Huys (gebouwd van gele steentjes en nog met eeuwenoude
..........stoeppalen ervoor.


Het dorp West-Terschelling
( kortweg West genoemd):
Het ligt aan een natuurlijke baai.
Ze herbergt een bonte verzameling van veerboten, zeilschepen,
reddingsboten en garnalenkotters.
Alles ademt hier zeevaart:
- het Zeeliedenmonument dat uitkijkt over de Noordsvaarder,
- de commandeurswoningen die herinneren aan de walvisvaart,
- het boothuis van de Reddingmaatschappij.
- het vroegere wachthuisje voor zeevarenden, Het Wakend Oog
. (aan de voet van de Torenstraat). Dit doet nu dienst als koffiehuis.


De Brandaris:
V
an verre is de robuuste Brandaris bij West-Terschelling, de oudste
vuurtoren van Nederland, al te zien.
De naam komt waarschijnlijk van ‘branden’, wat vroeger stond voor
vuurbaak. De eerste toren werd in 1323 gebouwd om schepen veilig
door het smalle zeegat tussen Vlieland en Terschelling te loodsen.
De toren stond te dicht bij de kust en stortte na enkele eeuwen in zee.
De huidige toren uit 1594 stond destijds ver buiten het centrum, zo
klein was het dorp. De Nederlandse Kustwacht is nu in de Brandaris
gevestigd.

 




Hoofdstuk7

7. Tweedaagse: 'Terschellingpad'
...

De officiële naam is:
Terschelling; een landschapsverkenning te voet
(43 km)
Kim van Dam en Freek de Zwart; Staatsbosbeheer.
ISBN 90-5028-152-4


Route:

Dit langeafstandspad gaat achtereenvolgens:

.

1. Van West-Terschelling door bos en duin naar Formerum (11 km),
... ( Loop ook even naar het uitzichtpunt boven op de Arjensduin)
2. Van Formerum door de polder naar de Boschplaat (8 km),
3. Van de Boschplaat door bos, duin en over strand naar Formerum
...............(17 km),
4. Van Formerum door de polder naar West-Terschelling (7 km).

Dit wandelgidsje is géén officieel Streekpad, maar kan wedijveren
met de mooisten daarvan.


.

Lengte en tijdsduur:43 km.
Met een lichte
dagrugzak ga ik uit van gemiddeld 22 km/dag.
De wandeltrektocht duurt dan ongeveer 2 dagen.
Bezoek je onderweg bezienswaardigheden en dorpjes dan
extra tijd daarvoor reserveren.


Dit pad is een eerste poging en heeft daarom nog enige
tekortkomingen:

1. Markering in het terrein ontbreekt.
Dit is geen groot bezwaar.
Het kaartje met de route in de wandelgids (blz. 20 e.v.) samen met
de topografische kaart 1: 25.000 zijn afdoende.
(Teken wel vooraf de route in je topografische kaart.)
Bij twijfel onderweg kun je ook nog de routebeschrijving in de
wandelgids raadplegen.

2. Dorpswandelingen zijn niet goed beschreven.
Dit boekje heeft er drie opgenomen: West-Terschelling, Midsland en
Hoorn
.
Ze zijn echter niet goed, want de tekst per excursiepunt is te
uitgebreid om op straat te gaan staan lezen.
(Ook geven de plattegrondjes geen straatnamen en startpunt).

3. Duin en strand komen er bekaaid vanaf.
De route gaat vooral door bos en polder.
Ik zal dit tekort met mijn rondwandelingetjes hieronder compenseren.

4. Er is weinig moeite gedaan om mooie paden aan te leggen.
Zo laat men ons de eerste dag 1 km over het fietspad de Longway
lopen.
Op een eiland met zoveel natuur zou het toch mogelijk moeten zijn
om daar een mooi voetpad te maken.


Ondanks deze tekortkomingen is het een hele aardige route.
Je kunt haar verlengen door mijn onderstaande rondwandelingetjes
er tussen te voegen.
Alles bij elkaar levert dat vier of vijf dagen wandelplezier.

Longway
:

Toen er plannen waren voor een eerste badpaviljoen bij Paal 8, mocht
een rechtstreekse verbinding tussen West-Terschelling en het
badpaviljoen niet ontbreken.
Daarom werd de vier kilometer lange Longway tussen 1914 en 1916
aangelegd als werkgelegenheidsproject voor werkloze arbeiders.
Ze gingen lopend naar het werk en zongen onderweg het Engelse
soldaten- liedje ‘It is a long way tot Tiperary’.
De Longway, die later werd uitgebreid naar Midsland-Noord, was de
eerste Badweg op Terschelling.

Midsland aan Zee:
Deze nederzetting bestaat enkel uit vakantiewoningen en kent geen permanente bewoning.
De oudste vakantiehuisjes in Midsland aan Zee zijn gebouwd tussen
de Eerste en Tweede Wereldoorlog.
Het dorpje wordt omringd door waardevolle natuurgebieden met
vochtige duinvalleien, waar vogels als bruine kiekendief, roerdomp,
maar ook diverse eenden- en ganzensoorten zich prima thuis voelen.

Douwkesplak:
Vroeger was Douwkesplak een uitgestrekte met heide begroeide vallei.
De naam is ontstaan omdat pachter Douwe Hek er zijn geiten liet
grazen en plak betekent vochtige duinvallei.
Na de Tweede Wereldoorlog werd zijn vallei omgeploegd en ingeplant
met cranberry’s.

Cranberry’s:
De cranberry is het bekendste exportproduct van Terschelling.
Het bijzondere plantje is hier toevallig terechtgekomen: een jutter
vond in 1839 een aangespoeld vat met bessen. Teleurgesteld door
de inhoud liet hij de inhoud van het vat achter in de duinen.
Het plantje gedijde er goed; de rode bessen werden ontdekt en
verwerkt in diverse producten.

Waddendijk:
Hoewel er regelmatig onderhoud aan de dijk plaatsvindt, zijn de
wegen voor fietsers en wandelaars toegankelijk.
Omdat er tussen 1 apr.-1 nov. schapen op de dijk grazen, moeten
honden ook op de dijk aan de lijn. Hekken sluiten s.v.p.

Hoorn:
Van oudsher is Hoorn een agrarisch lintdorp waar veehouderij de
belangrijkste bron van inkomsten was.
De 13de-eeuwse kerk – de oudste van Terschelling – is een rijks-
monument.
’s Zomers staat de deur regelmatig open, zodat je het interieur met
het imposante orgel (1894) kunt bewonderen.
De oude grafzerken op het kerkhofje, waarop een korenhalm of
paard staat afgebeeld, herinneren aan het vroegere boerenbestaan.

 


... Deze wandelsite is niet-commercieel, onafhankelijk en gratis.
... Dat is enkel mogelijk door steun van de bezoekers.
...
... Heb je hier goede info gevonden, toon dan je waardering door een
... kleine donatie voor het vele werk.
... .Zo kan de website ook gratis blijven en uitgebouwd worden!

............................................... .
... • Betaal met deze knop in een paar klikken via je eigen PayPal-saldo.
... • Heb je zelf nog geen PayPal-rekening, dan kun je toch via PayPal
...... vanaf j
e creditcard geld overmaken.

....Uiteraard kun je ook doneren door overschrijving op mijn
.. ING-bankrekening:

.. IBAN : NL38 INGB 0003 5057 89
.. BIC : INGBNL2A
.. t.n.v. P. C.M. Smulders.



Weet je
aanvullingen en verbeteringen van deze tekst?
Graag een e-mail naar:

e-mailadres


. .... . .... .

LAATST BIJGEWERKT : 16-1-2020